इरान–इजरायल युद्ध चौथो दिनमा: मिसाइल वर्षासँगै स्थिति जटिल
२ असार, काठमाडौं । मध्यपूर्वमा चर्किएको इरान–इजरायल टकराव सोमबार चौथो दिनमा प्रवेश गरेको छ । इरानले आज पुनः इजरायलमाथि व्यापक मिसाइल तथा ड्रोन हमला गरेको छ, जसमा कम्तीमा पाँचजनाको मृत्यु र सयौं घाइते भएको अन्तर्राष्ट्रिय सञ्चारमाध्यमहरूले जनाएका छन् ।
इरानको आक्रमणले इजरायलको प्रमुख शहरहरू टेल अविव, हाइफा र पेटाह टिभ्कालाई लक्षित गरेको थियो । हवाई हमला विशेषतः ऊर्जा संयन्त्र, आवासीय क्षेत्र तथा केही रणनीतिक भवनहरूमा केन्द्रित थिए । इजरायली सुरक्षाबलले Iron Dome र Arrow जस्ता रक्षात्मक प्रणालीमार्फत अधिकांश आक्रमणलाई निस्क्रिय पारे पनि केही मिसाइलहरूले निर्धारित लक्ष्यमा प्रहार गर्न सफल भएको बताइएको छ ।
यसअघि शुक्रबार इजरायलले इरानको सैन्य तथा परमाणु पूर्वाधारमा हवाई हमला गरेपछि इरानको प्रतिउत्तरमा यो संघर्ष चर्किएको हो । इरानी अधिकारीहरूले ‘रणनीतिक प्रतिशोध’ का रूपमा यो आक्रमण गरिएको बताएका छन् ।
इरानले प्रयोग गरेका मिसाइल तथा ड्रोनहरू परम्परागत भन्दा भिन्न र प्राविधिक दृष्टिले परिष्कृत भएको दाबी गरिएको छ । यसले इजरायलको बहु-स्तरीय रक्षा प्रणालीमा चुनौती उत्पन्न गरेको जनाइएको छ ।
इजरायलका अनुसार आक्रमणमा हालसम्म १८ जनाको मृत्यु भएको छ भने ३०० भन्दा बढी घाइते भएका छन् । इरानले भने इजरायली आक्रमणमा २२४ जना इरानी नागरिक तथा सुरक्षाकर्मी मारिएको दाबी गरेको छ । तेहरान लगायतका विभिन्न शहरहरूमा इजरायली मिसाइल हमला भएको थियो ।
जारी तनावलाई लिएर विश्व शक्तिहरूको प्रतिक्रिया पनि आइसकेको छ । क्यानडामा भर्खरै सम्पन्न G-7 सम्मेलनमा नेताहरूले तत्काल युद्धविराम र कूटनीतिक समाधानको आह्वान गरेका छन् । अमेरिका, चीन र युरोपेली संघले समेत संयमता अपनाउन आग्रह गरेका छन् ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले इजरायलको सुरक्षामा अमेरिका उभिन तयार रहेको बताए पनि, सो टकराव ‘नियन्त्रित’ बनाइराख्न चेतावनी दिएका छन् ।
बिश्लेषकहरूका अनुसार यो टकराव विगतका इजरायल–इरान द्वन्द्वभन्दा निकै गहिरो र जटिल बनिरहेको छ । दुबै पक्ष आक्रामक रणनीतिमा उत्रिएसँगै क्षेत्रीय युद्धमा रूपान्तरण हुने खतरा बढेको छ । सिरिया, इराक, यमन लगायत देशहरूमा सक्रिय प्रोक्सी समूहहरूको भूमिकाले यसमा थप बारुद थप्नसक्ने देखिएको छ ।
अब परिस्थितिको निकास कूटनीतिक वार्ता हुने हो कि सैन्य टकराव अझ चर्किने देखिन्छ । तर, सोमबारको आक्रमणले स्पष्ट देखाएको छ-अब स्थिति पहिलेझैँ ‘सही’ रहन सक्दैन ।